بررسی عناصر زمینه گرا (حالی- مقالی) در گفتمان نی نامه
Authors
abstract
یکی از مراحل تکوین علم زبان شناسی مرحله گفتمان است که بر مبنای آن، زبان شناسان جایگاه ویژه ای برای گفته پرداز در نظر می گیرند. در این چارچوب جدید زبانی، شاخص های فردی دخیل در تولید آثار زبانی، به عنوان عناصری مهم و تعیین کننده به حوزة مطالعات زبان راه می یابند. البته این مبحث در تاریخ بلاغت اسلامی، موضوعی دامنه دار است که از کشاکش میان دو علم نحو و معانی بر می خیزد. علمای نحو به سیاق داخلی و مقالی کلام و مطابقت ترکیب اجزای آن با اصول دستوری توجه کرده اند، در حالی که علمای بلاغت، خواص و اغراض نهفته در این ترکیبات را با مطابقت دادن آن با زمینه و سیاق بیرونی کلام (مقام) بازکاویدند. در این بین، عده ای نیز توانستند مقال و مقام را (توأمان) مورد توجه قرار دهند و ضمن رعایت اصول و قوانین نحوی، از آن در اندازه گیری میزان عدول از اصل ترکیب اجزای کلام و تبیین معانی و اغراض ثانوی جملات بهره گیرند. در این مقاله قصد داریم با تبیین و تحلیل پاره ای از عناصر زمینه گرای حاضر در گفتمان نی نامه، از جمله ضمایر شخصی، اشاره و عناصر زمانی و با طرح مسئلة قبض و بسط کلامی، نخست جایگاه و اهمیت گفته پرداز را در این منظومه نشان دهیم و سپس از طریق همین مؤلفه ها، نیت گوینده را در سازمان دادن به ساز کارهای خوانندگان شفاف تر کنیم. اساساً پرسش اصلی تحقیق این است که آیا می توان با کمک عناصر زمینه گرا از سطح جمله فاصله گرفت تا از دورنمایی کامل تر از جمله به اغراض ثانویه متن نظر انداخت و سرانجام، از آن برای سنجش مطابقت مقال و مقام یاری گرفت؟
similar resources
واژه هوش در نی نامه
واژۀ هوش در نی نامه * دکتر پارسا یعقوبی1 استادیار دانشگاه کردستان چکیده با توجّه به تفاسیر و شرحهایی که دربارۀ مثنوی ـ بهویژه نی نامه ـ نوشته شده است، تا به حال هیچ یک از شارحان و مفسّران به معانی چند گانه واژۀ هوش در «نی نامه» توجّه نکرده است یا آنکه غیر از معنی رایج و آشنای آن واژه، معنای دیگر آن را محتمل ندانسته است. با این وصف، معنای غیر مشهور آن یعنی مرگ و نیستی، در سایة معنای...
full textمطالعه تطبیقی گفتمان توسعه در گفتمان تجدد گرا و اعتدال گرا با تاکید بر دیدگاه استاد مرتضی مطهری
full text
بررسی عناصر عامیانه در داستان نوش آفرین نامه
چکیده داستان عامیانه ی نوش آفرین نامه،یکی از رمانس های فارسی است که احتمال می رود زمان کتابت آن مربوط به دوره ی قاجار باشی. این رمانس،اطلاعات ارزشمندی از اوضاع فرهنگی و اجتماعی زمان خود را در اختیار خواننده قرار می دهد. نظام اداری مانند ولایت دادن شاه به شاهزادگان دختر و پسر، آیین هایی همچون آذین بستن شهر به مناسبت های مختلف، آیین های اعتقادی مانند اذان و اقامه خواندن در گوش نوزاد، اعتقاد...
full textبررسی معانی شعاعی عناصر بافتبنیان در گفتمان قرآنی
«معنای شعاعی» مجموعهای از خطوط جانبی متشکل از سایهمعناهاست که زاییدۀ عناصر بافتبنیان و دریافتهای عاطفی در موقعیتی کاربردگرا است. مطالعۀ سازههای بافتبنیان در قرآن کریم در دو ساختار درونمتنی و برونمتنی معانی شعاعی و فراوضعی را در این معجزۀ جاوید فراهم میسازد و دریچهای نو به سوی اعجاز ادبی قرآن میگشاید. براین اساس در نوشتار حاضر کوشش شده است تا با کاربست دانش معناشناسی و تکیه بر روش تو...
full textکاربست گفتمان سکوت در تحلیل نامه امیرمومنان(ع) به معاویه
سکوت یا غیاب معنادار عناصر زبانی در نوشتار دارای کارکردهای مختلف و در تحلیل گفتمان، موضوعی حائز اهمیت است و بهمثابه صورتی دلالتمند، کاملکننده گفتار و قادر به بیان اندیشهها است. از این منظر که سکوت میتواند بهنوعی، غیابی نسبی باشد و برخی رخدادها از خلال آن تفسیر میشوند، سکوتها دلالتمند است و بهعنوان بخشی از زبان، قصد تاثیر بر مخاطب بهواسطه نگفتن پارهای از اطلاعات و یا حذف اطلاعات را ...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
جستارهای زبانیPublisher: دانشگاه تربیت مدرس
ISSN 2322-3081
volume 4
issue شماره 2 (پیاپی 14) 2012
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023